'Sta als een berg, beweeg als een machtige rivier'
Tai Chi Klassieken
De ideale lichaamshouding is die positie van je skelet die het minste inspanning kost. De houding die het minste energie kost maakt optimaal gebruik van de ondersteunende werking van je botten, banden en pezen en verdeelt je lichaamsgewicht gelijkmatig over je spieren.
Als je lichaam ontspannen is kan je energie, bloed en lymfvocht vrij stromen en alle delen in je lichaam bereiken. Als je Qigong of Tai Chi beoefent is het de uitdaging om tijdens al je bewegingen die optimale houding en optimale spiertonus te handhaven.
Voor beginnende studenten kan het soms verwarrend zijn als je spreekt over ontspanning terwijl ze pijn voelen van verzuurde spieren in hun schouders of trillende benen van het staan. De verklaring hiervoor is tweeledig:
-1- de spieren zijn niet getraind en hebben daardoor een beperkte capaciteit om ‘arbeid te verrichten’. Door training zal die capaciteit vrij snel toenemen en worden de oefeningen als lichter ervaren. Dit trainen van een bepaalde spiergroep geeft vrij snel, in enkele weken, resultaat en wordt wel het trainen van ‘locale energie’ genoemd.
-2- doordat iemand niet voelt wat de optimale houding en de optimale spiertonus is in het hele lichaam, gebruikt diegene plaatselijk te veel spierkracht, verstoort daarmee het harmonieuze samenwerken van allerlei spieren en gewrichten en blokkeert daarmee de optimale stroom van chi, bloed en lymf.
Het trainen van ‘centrale energie’, bewegen met je lichaam als één geheel vanuit je Dan Tien is veel moeilijker en kost veel meer tijd dan het ontwikkelen van locale energie. Deze centrale energie, waarover we spreken als ‘vanuit je DanTian’, is een belangrijk doel van Qigong en Tai Chi training.
Echter, het trainen van ‘locale energie’, dus het sterker en soepeler maken van je schouders, je dijbenen, je rug, je polsen enzovoort is een noodzakelijke voorwaarde voor het werken vanuit Dan Tian.
Voor krijgskunst is goed staan zeer belangrijk.
Als je rechtop staat kun je vrij bewegen naar alle kanten en reageer je onmiddellijk als een kracht op je lichaam wordt losgelaten. Als het neutraliseren van een aanval niet goed lukt, zoek dan de oorzaak in je houding.
De uitgangshouding om staan te trainen.
- De voeten staan plat op de grond en parallel naast elkaar.
- Het gewicht is gelijk verdeeld over de hielen en de voorvoet zodat je voelt dat je lichaamsgewicht door het midden van de voeten (door de voetbogen) in de grond zakt.
- De voeten staan iets uit elkaar, ongeveer een voetbreedte, maximaal een voetlengte, maar iets smaller dan schouderbreedte.
- Laat je bekken kantelen zodat je staartbeentje zakt en je heiligbeen aanvoelt als vertikaal. De onderrug, met als belangrijkste punt Ming Men (tussen de 2e en 3e lendewervel) komt dan op een natuurlijke manier naar buiten. De onderrug is dan minder hol en je onderrugspieren krijgen de kans om te ontspannen. De billen zijn ontspannen.
- De armen hangen ontspannen naast het lichaam, met ruimte onder de oksels. Als visualisatie kun je denken dat je een ei onder je oksel houdt, de bedoeling is dat je oksels ‘rond’ aanvoelen zodat je oksels niet afgeknepen zijn en daarmee de energiestroom blokkeren.
- De schouders zijn ontspannen en hangen laag.
-Je kruin, Bui Hui, is omhoog gericht, je kin is ietsje in waarmee je een mild strekkend gevoel in je nekwervels kunt ervaren. Het hoofd wordt echter niet omhoog geduwd, dat zou weer spanning opleveren.
-De tip van de tong raakt zacht je verhemelte achter je voortanden.
- De benen zijn gestrekt maar de knieën niet op slot.
Aandacht
- In de basishouding laat je je aandacht zakken naar je onderste Dan Tien. Je ontspant je buik, ontspant je onderrug en hele bekken, je ontspant je benen en voeten, je schouders, hoofd en nek, je ontspant je armen en borst.
- Als je ontspannen en rechtop staat kun je je hele lichaam nog eens afgaan om te voelen of je lichaamsgewicht gelijk verdeeld is over links en rechts en over de voorkant en achterkant van je lichaam. disharmonie kun je voelen doordat je ergens meer druk voelt dan elders, bijvoorbeeld in je knieën (waarschijnlijk sta je dan of te veel met gebogen knieën of met een te holle onderrug).
Ook kun je plekken opsporen die je núet kunt voelen. Als je een lichaamsdeel, bijvoorbeeld delen in je rug of in je liezen, niet kunt voelen zijn die plekken vaak leeg (er komt weinig energie op die plek). Door aan die plekken milde vriendelijk aandacht te besteden kunnen ze zich openen waardoor ze meer gevuld raken.
- een volgende stap, zoals bij een aantal oefeningen op de instructie CD’s wordt gedaan, kun je je lichaam naar zes richtingen laten uitzetten. Je gebruikt dan je aandacht om ook niet-willekeurige spieren, je huid, je organen enz. te openen en ruimte te geven. Denk daarbij dat je kruin omhoog gaat, tot in de hemel, je voeten en je staartbeentje zakken, wortelen diep in de grond, de voorkant van je lichaam van je gezicht tot en met je voeten zet uit naar voren, naar de horizon evenals de achterkant uitzet naar achteren. Je linker en rechtkant zetten uit, naar links en rechts; met name je schouders en je heupen kun je veel ruimte geven door ze ‘breder te denken’.
Zo staan gedurende enige tijd, om te beginnen 20 minuten helpt je lichaamsbeleving te verfijnen en zo je zenuwstelsels te ontspannen en je houding te verbeteren.
Het zware lome gevoel dat je krijgt kun je bij je houden als je bewegende oefeningen doet. Uiteindelijk kun je dat gevoel van ontspanning ook in het dagelijks leven handhaven en zelfs tijdens spannende of dreigende situaties. Daardoor blijf je langer helder in je hoofd, ook onder druk. Je krijgt meer controle over je emoties en je lichaam.